پرندگان و حیوانات به زبان مازندرانی
طلا telah: خروس
مارکرک markerk: مرغ مادر
سیکا sika: اردک
نیمچه nimcheh: جوجه
وک vak: قورباغه
آروسک گلarosek gal: نوعی موش بزرگ
گل gal: موش
مر mar: مار
کوز kavez: لاک پشت
کندو kando: زالو
شال shal: شغال
بامشی bameshi: گربه
کچ کج kej kej: مرغ مادر که به همراه جوجه ها باشد
گو goo: گاو
گوگزا goo geza: گوساله
گومش goomesh: گاو میش
جینکا jineka: گاو نر
منگو mango: گاو ماده
گسفن gesfen: گوسفند
گسفن وره gesfen vareh: بره
کلاج kelaj: کلاغ
شکروم shekerom: دسته هایی از سار
پیت کله pit keleh: جغد
میچکا michka: گنجشک
کوتر kooter: کبوتر
زیک zik: نوعی پرنده بسیار کوچک
صحرا غاز sahra ghaz: غاز صحرایی یا وحشی
صحرا سیکا sahra sika: اردک صحرایی یا وحشیپ
چلچلا chelchela: چلچله
رگ رگین ragrakin: نوعی پرنده در آبندان ها
چاله خس chalekhes: نوعی پرنده در آبندان ها
ایا aya: نوعی پرنده وحشی
تیکا tika: نوعی پرنده وحشی
شونه قپین shone ghepin: شانه به سر
قشنیک ghashnic: کلاغ
او گل oogal: نوعی موش آبی
تشی tashi: جوجه تیغی
ابزار و لوازم در زبان مازندرانی
مقراض یا ناخچین meghraz, nakhchin: قیچی
کمل kamel: کاه برنج
بینج binj: شلتوک ، برنج با پوست
سپوس sapos: پوست برنج
گرواز gervaz: نوعی بیل برای کشاورزی
فوکا foka: وسیله ای برای کشاورزی
چنگگ chengek: وسیله ای برای نرم کردن خاک برای زراعت
چاقاله chaghaleh: وسیله ای جهت گودکی کوچک برای کاشت
داز daz: داس یا وسیله ای برای بریدن شاخه های کوچک
دره dareh: داس یا وسیله ای برای درو در کشاورزی
تاشه tasheh: تیشه
تور tor: تبر
درزن darzen: سوزن
کلوش kalosh: نوعی کفش محلی
سرپایی sarpaee: دمپایی
دوندی devandi: دمپایی و دوبندی
قوا gheva: کت
جرب jereb: جوراب
تنه که tenekeh: شورت
جمه jemeh: پیراهن
شونه shoneh: شانه
میرکا mirka: دانه تسبیح
وفا kofa: از انباشته شدن محصولات کشاورزی را گویند
چلکوم chelekom: چوب هایی که بر روی زمین مرتب بکارند
فیهه fiheh: وسیله برای کشاورزی
بلو balo: وسیله برای کشاورزی
لت کش latkash: وسیله ای برای جابجا کردن گل و خاک
سمبار sembar: سماور
گالدوج : galdoj : سوزن بزرگ برای بستن روی کیسه ها
کیله kileh: وسیله برای پیمانه برنج یا گندم
کیله kileh: نهر کوچک برای عبور آب
تلم telem: وسیله برای تولید دوغ یا کره یا ماست
دشون deshon: وسیله برای تولید دوغ یا کره یا ماست
سازه sazeh: جارو
گلیما سازه galima sazeh: نوعی جارو ساخته شده با گیاه محلی
فنر fener: فانوس
لمپا lampa: چراغ گرد سو
قلیون ghalyon: قلیان
سرنا serna: نوعی ساز سنتی
للوا laleva: نی
کش دمبک kash dambek: نوعی ضرب
کرفا kerfa: وسیله ماهی گیری
پیلکا pilka: ظرف سفالی
چراغ سوتکه cheragh sotkeh: وسیله قدیمی برای روشنایی منزل
لوه laveh: دیگ پلوپزی
مکان ها در گویش و زبان شیرین مازندرانی
کش : kash : هم به پهلوی بدن معنی می دهد و هم به کنار و جنب مکان
سامون : samon : محدوده خانه یا مرز خانه یا زمین را گویند
هدار: hedar : عبور کردن
کلوم : kelom : طویله : محل نگهداری دام
کرک کلی kerk keli: محل نگداری مرغ و اردک و غاز و ...
کله kaleh: جایی که بیرون از منزل غذا پخت می شده است.
تیم جار : time jar : محلی برای پاشیدن دانه ها برای کشت
رنگ ها در گویش و زبان شیرین مازندرانی
سیو : siyoh : سیاه
اسبه : esbeh : سفید
کهو : kahoh : کدر یا رنگ تیره
سرخ : serkh : قرمز یا سرخ
زرد و زار : zard o zar : رنگ زرد یا بیماری
اعضای بدن در گویش و زبان شیرین مازندرانی
کپل : kapel : باسن
بال : bal : دست
لینگ : ling : پا
کله : kaleh : سر
بلفه : belfeh: ابرو
می : mi : مو
چونه : choneh : چانه
لوشه : losheh : لب
گلی : gali : گلو
اشکم : eshkem : شکم
میون ذیل : mion zil : بین گردن و پشت
په کت : pekat : پشت سر
انگوس : angos : انگشت
چش خنه : chesh kheneh : گودی چشم
وقت و زمان در گویش و زبان شیرین مازندرانی
اسا : esa : حالا ، اکنون
پینه ماز : pine maz : عصر
صواحی : sevahi : صبح
چاش گدر : chash geder : موقع ناهار
چاشت : chasht : ظهر
ناماشون: namashon : غروب
شو : sho : شب
شو نیشت: sho nisht : شب نشینی
پر توم نیهه : per tom niheh : خیلی وقت نیست ، دقایقی پیش
کلش : kelesh : سرفه
اپچه : abcheh : عطسه
ول و ویاز : valo vyaz : دهن دره یا حرکات بعد از خستگی
وشنا : veshna : گرسنه
تشنا : teshna : تشنه
دکت : daket : افتاده یا مریض
زاله تو : zaletoo : تب شدید
گس دگیت : ges daghit : حالت ناراحتی ، بی قرار
خرناس : khernas : خر و پف شدید
وضعیت هوا در گویش و زبان شیرین مازندرانی
وارش : varesh : باران
میاه : miyah : ابری
افتاب : eftab : آفتاب
سرما : serma : سردی
ورفی : varfi: برفی
غذا ها و میوه ها
هلی : hali: آلوچه ، گوجه سبز
او : oo : آب
مرغنه : mergheneh : تخم مرغ
بیشتی : bishti : ته دیک
پلا تیم : pela tim : اضافه های برنج یا پلو
پلا : pela : برنج ، پلو
خرمانی : khermani : خرمالو
سه : seh: سیب
سی تی : siti : نوعی گوجه سبز
پشته زیک : peshteh zik : نوعی شکلات محلی
کئی پلا : kaee pela : کدو برنج
باکله : bakeleh : باقلا
سایر اصطلاحات در گویش و زبان شیرین مازندرانی
لینگه لو: linge lo : لگد مال ، له کردن
چله: cheleh : شاخه درخت
چمر : chemer : صدا
ونگ : vang : صدا زدن
شونگ: shong : فریاد زدن\
تیل : til : گل و لای
تی تی : titi : شکوفه درخت یا گل
گنگه : kengeh : زیرساقه گیاه که در زمین است
پچیم : pachim : پرچین یا دیوار چوبی که با شاخه ها درست می شود
تلی : tali : تیغ یا سیخ برخی درختان
چکر : cheker : برامدگی روی چوب و دیگر وسیله ها
کفتل : kaftel : پرتاب کردن
کتار : ketar : به مجموعه دهان را گویند
ورز : varz : شخم زدن اول بهار
نشا : nesha : بوته برنج برای کاشت
کمل کوفا: kamel kafa : مجموعه از چیدن کاه رویس هم
دماس : demas : بگیر
میراب : mirab : کسی که آب زمین را تقسیم می کند
تیم : tim : بذر یا دانه
کتل : katel : به درازا ، ردیف
چکه : chakkeh : دست زدن
سرما: serma : رقص
نفار :nefar : محلی برای استراحت و نگهبانی در صحرا
اوخار: okhar : آخور ، محل غذا برای دام
تیسابه : tisabeh : پا برهنه
رواق سر : revagh sar : ایوان یا جلوی منزل
کاتی : kati : نردبان
لچک : lachek : سربند ، پارچه برای بستن سر
پندیک : pendik : ویشکون
گزلاق: gezelagh : قلقلک برای خنده
کلن : kalen : خاکستر آتش
وازی : vazi : شن و ماسه
دسته چرخ: dasteh charkh : فرغون ، وسیله برای حمل بار
شب خوابی : shab khabi: چراغ شب
متکا :metka : متکا یا بالش
دسی برق : dasi bargh : چراغ دستی یا قوه
لم و لوار : lamo levar : خرابه یا چاله کنار باغ که دیوار نباشد
آپچین : apchin : نایلون یا پلاستیک
(این مطلب در حال به روز رسانی و تکمیل می باشد)
- - نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.
- - لطفا دیدگاهتان تا حد امکان مربوط به مطلب باشد.
- - لطفا فارسی بنویسید.
- - میخواهید عکس خودتان کنار نظرتان باشد؟ به gravatar.com بروید و عکستان را اضافه کنید.
- - نظرات شما بعد از تایید مدیریت منتشر خواهد شد